sobota, 20 kwietnia 2019

Śmiertelny strzał i śmiertelne konsekwencje

 


    W pierwszej połowielat 20. minionego wieku okolice Białegostoku roiły sięod rozmaitychopryszków i rzezimieszków.Najbardziej niebezpiecznedrogi łączyły Białystok z Bielskiem Podlaskim, Knyszynem,Gródkiem, Michałowem i Wołkowyskiem.
  Tym ostatnim traktem 1 października 24 roku jechali Lejzor Leśnik i Zełda Berkowicz, mieszkańcy Brzostowicy Wielkiej w powiecie grodzieńskim. Wyjechali z Białegostoku tużprzed zmierzchem, ich furmanka załadowana była różnymipakunkami, a oni czuli się mocno nieswojo. Mieli złe przeczucia.
  I rzeczywiście. Z ciemności wyłonił się jakiś drab z latarką w ręku. Był w wojskowym płaszczu. Obok niego pojawił się drugi. Wystraszony Leśnik chciał popędzić mocniej konie. Nie zdążył. Po krótkim okrzyku „stój” od razu padł strzał.
  Woźnica trafiony w prosto w czoło osunął się z wozu na ziemię. Dalszych strzałów nie było. Bandyci zachowywali się  bardzo dziwnie. Wpakowali trupa z powrotem na wóz i nie przeszukując nawet ładunku polecili drżącej ze strachunkobiecie, aby ruszyła swoją drogą . Berkowiczównie nie trzeba było dwa razy powtarzać. Na drugi dzień w miejscu zbrodni pojawiła się ekipa dochodzeniowa z Ekspozytury Urzędu Śledczego z komisarzem powiatowym Głuszkiewiczem na czele.
   Rozpoczęły się intensywne poszukiwania, zwłaszcza w pobliskich wsiach Uwagę policji zwróciła trójka braci Warszyckich z Zarzeczan o niezbyt chlubnej reputacji W ich gospodarstwie została przeprowadzona skrupulatna rewizja. Warto było szukać. W chałupie policjanci
znaleźli trencz wojskowy opisany przez Berkewiczówną, a także dwie latarki. Z kolei w pobliskim ogrodzie z podziemnego schowka wydobyto nagan 8-strzałowy z brakującym jednym nabojem.
   W stodole zaś agentów policyjnych spotkała kolejna niespodzianka - karabin wojskowy. Dla policji stało się jasne, że bracia Piotr, Antoni i Siemion są tymi bandytami z szosy wołkowyckiej. Wkrótce podejrzenia te potwierdziła Zełda Berkowicz podczas bezpośredniej konfrontacji odbytej na posterunku w Gródku. Rozpoznała w dwóch braciach prześladowców. Sprawą zajął się w trybie doraźnym białostocki sąd okręgowy. Rozprawa sądowa odbyła się 22 października 1924 roku.
  Na ławie oskarżonych zasiadł Antoni Warszycki, który podczas przesłuchania przyznał się do napadu i zabójstwa Lejzora Leśnika. Jako swojego wspólnika wskazał jednak nie z któregoś z braci,
ale znajomka z tej samej wsi – Józefa Trochimczuka.
  Sędziowie po wysłuchaniu świadków i biegłych sądowych wydali wyrok: Warszycki - kara śmierci, Trochimczuk - uniewinniony. Obrońca skazanego dr. Tillman zwrócił się natychmiast do prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego o łaskę dla swojego 29-letniego klienta.
  Po kilku godzinach oczekiwania z Belwederu przyszła odpowiedź odmowna. Zgodnie z zasadami wyrok Sądu Doraźnego miał być wykonany następnego dnia.
Mglistym rankiem w białostockim więzieniu przy Szosie Baranowickiej zazgrzytała brama. Do środka wpuszczeni zostali przedstawiciele władz, którzy mieli asystować podczas egzekucji Antoniego Warszyckiego. W gabinecie naczelnika więzienia stawili się m.in. prokurator Wolisz, sekretarz Wydziału Karnego Dominas, komendant policji powiatowej Głuszkiewicz i lekarz powiatowy Kozubowski.
  Obecny był tez porucznik z 42. PułkuPiechoty, który miał dowodzić plutonem egzekucyjnym. Płynęły minuty. Wreszcie cele skazańca opuściłksiądz, który go spowiadał, Warszycki w ostatnich minutach życia wyraził skruchępłacząc, żałował swoich czynów.
  Jego jedyną prośbą było wydanie ciała rodzinie. O godzinie 7 eskorta wyprowadziła skazańca na więzienny dziedziniec. Stanął przymocowany do słupka. Padły strzały.

Włodzimierz Jarmolik